ASMALI HATIP SULTAN CAMİİ

(Asmalı Mescit) Geç Dönem Osmanlı eseri.

Karatay İlçesi, Şair Nazım Bey Caddesi üzerinde, Mevlâna Dergâhı’nın kuzey doğusunda yer alan cami, giriş kapısı üzerinde yer alan günümüz Türkçesiyle yazılmış kitabeye göre 1821 yılında yaptırılmıştır. Alçak bir çevre duvarı ile yoldan ayrılan caminin küçük avlusunda abdest muslukları ve bir hazire yer almaktadır.

Banisi ve ustası hakkında bilgi bulunmayan, vakfiyesi de olmayan yapı, dıştan dışa 15,20x10,05 m ölçülerindedir. Caminin beden duvarları kerpiç malzemeden yığma tekniğinde inşa edilmiş olup, duvarlar içte ve dışta beyaz renkli boya ile boyanmıştır. Harimin üzeri içte alttan çakmalı tavan, dışta kırma çatı ile örtülüdür. Tavanın ortasında çıtakâri ile yapılmış iç içe geçmiş dikdörtgenlerden oluşan bir tavan göbeği yer almaktadır. Mahfil tavanı dışındaki kısımda çıtalar, mihrap duvarına dik olarak çakılırken, mahfil tavanında mihraba paralel olarak çakılarak bu bölümün vurgulanması amaçlanmıştır.

Kuzey cephede kuzeydoğu köşe yakınında yer alan lentolu kapıdan girilen harim, mihraba dikey yönde uzanmaktadır. Harim içerisindeki bölünmüşlük hissi uyandıran tek alan mahfili taşıyan iki ahşap direk ve kuzeybatı köşede yer alan imam odası ile mahfile çıkışı sağlayan merdivendir.

Mihrap cephesinde iki, doğu ve batı cephelerde üç, kuzey cephede altta iki üstte üç olmak üzere, toplam on üç pencere yer almakta olup, pencerelerin hepsi içten dışa doğru şevli olarak yapılmışlardır.

Geç dönemde inşa edilmiş küçük ölçekli mescitlerde (Keçeciler, Polatlar Hatıp Sultan Camii vs.) görülen ahşap mihrap ve minber yapma geleneği bu camide de görülmektedir. Beden duvarından hafifçe dışarı taşırılmış olan mihrabın, yarım daire biçimli bir nişi bulunmaktadır. Mihrap beyaz, minber ise kahverengi yağlıboya ile boyanmıştır.

Kuzeybatı köşede yer alan, duvara bitişik olarak yapılmış ahşap bir merdivenle çıkılan mahfil, harimin kuzey tarafında 8,35x3,80 m ölçülerinde bir alanı kaplamaktadır. Zemin kotundan 3,75 m yükseklikte konumlandırılmış olan mahfil, kıble istikametinde iki ahşap direkle taşınırken, doğu, batı ve kuzey yönlerde beden duvarına oturmaktadır. Mahfilin güneye bakan ön cephesinde 1,30 m yüksekliğinde ahşap bir kafes yer almaktadır.

Caminin kuzeybatı köşesinde sonradan eklenmiş bir minare yer almaktadır. Üzerinde yer alan kitabeye göre Mümtaz Koru tarafından Ali Yapıcı Usta’ya 1371/1951 yılında yaptırılmış olan minare taş malzemeden inşa edilmiştir. Tek şerefeli minare, kübik bir kaidenin üzerinde silindirik olarak yükselmektedir. Şerefe korkuluklarında delik işi olarak yapılmış çok kollu yıldız kompozisyonları yer almaktadır.

Caminin doğusunda içerisinde üç mezar taşının yer aldığı bir hazire bulunmaktadır. 1970’li yıllarda yapılan temel güçlendirme çalışmaları esnasında ortaya çıkan kemiklerin toplanması ile oluşturulan hazirenin mezar taşları da farklı yerlerden getirilip buraya konulmuştur.

Çaybaşı Burhan Dede, Hacı Hasan, Kenan Dede Yanık, Polatlar Hatıp ve Mecidiye camileri gibi mihrap duvarına dikey yönde uzanan bir harim planı üzerine inşa edilmiş tipik bir XIX. yüzyıl Konya mahalle mescidi olan Asmalı Hatıp Sultan Camii, iyi durumda olup halen ibadete açıktır.

Asmalı Hatıp Sultan Camii

MUSTAFA ÇETİNASLAN

BİBLİYOGRAFYA

  • Çetinaslan, 2005.