Beyşehir sirazı, dünyada yalnız Beyşehir Gölü’nde yaşayan endemik bir balık türüdür. Bu balık türü 2000’li yıllara kadar Eğridir Gölü’nde de yaşamasına rağmen günümüzde burada nesli tükenmiştir. Bu gölün havzasındaki akarsularda hâlen bulunduğu söylense de günümüzde sadece Beyşehir Gölü havzasında Mutluköy su birikintilerinde rastlanmaktadır.
Kosswig ve Battalgil tarafından 1943’te isimlendirilen Beyşehir sirazının nesli tehlikededir. Ticari amaçla Beyşehir ve Eğridir göllerine bırakılan yırtıcı levreklerden sudak balığı sebebiyle gümüş ve kadife balıkları baskın hâle gelerek Beyşehir sirazı ile yine bu gölde yaşayan diğer yerli balık türleri azalmıştır.
Beyşehir sirazı; yuvarlağımsı, hafif ince yapılı ve uzunca bir balıktır. Uzunluğu en fazla 40 cm’dir. Yanal çizgisinde 75-80 kadar pul bulunmaktadır. Vücut, küçük ve çabuk dökülebilen pullarla örtülüdür. Vücut üzerinde leke bulunmaz ancak bazen sırt tarafında mavi renkli yansımalar görülebilir. Renk; dorsalde koyu zeytuni-gri, yanlarda sarımtırak, karın bölgesinde ise sarımsı-beyazdır. At nalı şeklinde ve ventralde olan ağzın çevresinde etli ve iyi gelişmiş dudakları ve bir çift bıyığı mevcuttur. Burun biraz öne doğru uzamıştır. Alt dudak boynuzsu bir deri ile kaplı, üst dudak ise kıkırdaklı, düz ve kısmen incedir. Farenks dişleri üç sıralıdır.
Beyşehir sirazının yüzgeçleri lopludur. Dorsal yüzgeçteki basit son şua iyi gelişmiş olup arka tarafında testere şeklinde dişçikler bulunur. Eşeysel olgunluk devresinde vücudun yan taraflarında ve başın ön kısmında kabarcıklar oluşur. Dorsal yüzgeç, ventral yüzgeçlere göre ön tarafta bulunmaktadır. Sırt yüzgecinin önünde pulsuz bir karina vardır. Anal yüzgeç kısa olup geriye doğru yatırıldığında serbest ucu kuyruk yüzgecinin kaidesine kadar ulaşmaz.
Eti lezzetli olduğu için balıkçılar tarafından avlanan sirazın neslinin korunması gerekir.
Capeota Pestai
