ÇUMRA

Caminin asıl kitabesi mevcut değildir. İlçe müftülüğü tarafından asılan bir tanıtım yazısında caminin 1900 yılında Silleli Bektaş Usta tarafından yapıldığı belirtilmektedir. Cami 1999 yılında esaslı bir tamir görmüştür. Taştan inşa edilmiş olan caminin tek şerefeli bir minaresi vardır.

İçeriçumra Esat Paşa Camii

İçeriçumra Esat Paşa Mahallesi’nde bulunan caminin giriş kapısı üzerinde ilçe müftülüğü tarafından asılan levhaya göre cami 1882 yılında inşa edilmiştir. Bu levhaya göre minare de 1964’te yapılmıştır. Caminin üstü çinko ile örtülüdür. Harimin üstü ise ahşaptır. Minaresi tek şerefelidir.

İçeriçumra Karamanoğlu İbrahim Bey Camii

Caminin giriş kapısının üzerinde Arap harfli bir kitabe bulunmaktadır. Altındaki mermerde ise Latin harfleri ile “Karamanoğlu İbrahim Bey Camii Yapılış Tarihi 1252” ibaresi bulunmaktadır. Bina, Karamanoğlu İbrahim Bey Camii olarak isimlendirilse de Karamanoğlu Vakıf Camii ve Paşa Camii olarak da bilinir. Caminin başlangıçta küçük olduğu, zamanla, ilavelerle genişletildiği, toprak dam olan çatısının 1929 yılında oluklu saç ile kaplandığı ve daha sonraları çeşitli onarımlardan geçtiği belirtilmektedir. Cami Karamanoğlu İbrahim Bey tarafından XV. asrın başlarında yaptırılmıştır. Caminin Arap harfli kitabesi ise şöyledir:

“Mâşâallah bârekallah fetebârekallah bihamdillah sad hezâr makâm-ı müyesser kıldı rahmet-i Hudâ kıl sal’âtı lâyuad velâ yuhsâ Hazreti Mustafa Habib-i Hudâ İlahî müzeyyen kıl bu bâb-ı beytullah-ı cema’atle. Bu makamın vâzıı Karamanoğlu İbrahim Bey mukaddemce bu sun’a kim muahhar oldu muvaffak ahali-i Çemra biiznillâh sâhibü’l-hayrât kabul eyle yarabbi hayru’l-beşer hürmetine bi-hakkı menşehidallah camii umumiyyedendi. Hilmî buna ad eyledi bünyad Gümüşhaneli Balhor-i sağir karyeli üstâd-ı mâhir târîh-i dahi Hristo Ayad. 1283 ya müfettihe’l-ebvâb, iftahlena hayre’l-bâb”

Küçükköy Camii

Çatalhöyük’ün hemen yanında bulunan Küçükköy’deki bu caminin yapılış tarihi ilçe müftülüğüne göre 1930’dur. Banisi Hacı Süleyman, mimarı da Hakkı adlı biridir. Caminin harim giriş kapısı üzerinde bulunan Arap harfli kitabede “Maşaallah-Sene 1348 (1929) Hakkı -tarafından inşa- edildi” yazısı vardır. Fakat minber kapısındaki kitabede 1321 (1903) tarihi bulunmaktadır.

Okçu Kasabası Merkez Camii

Okçu kasabasında bulunan cami, 1883 yılında inşa edilmiştir. Caminin banisi bilinmemektedir. Üzeri oluklu saç ile örtülen caminin tek şerefeli bir minaresi mevcuttur. Cami 1950’li yıllarda onarım görmüştür.

Tahtalı Köyü Camii

Çumra’nın Tahtalı köyünde bulunan caminin kesin inşa tarihine ait bir kitabe bulunmamaktadır. Ancak kıble duvarının dış yüzünde 1961 yılında yapılan tamir sırasında sıva üzerine “Eski tarih 1307 (1889)” ibareleri vardır. Bununla birlikte bir vakfiye defterinde Tahtalı köyü camiinin Nebi oğlu Hacı Ahmet oğlu Mehmet Ağa tarafından 1282 (1865) tarihinde inşa edildiği ifade edilmektedir. Caminin başlangıçta toprak dam olan çatısı 1970 yılında köylüler tarafından çinko ile örtülmüştür. Camiye, 1994 yılında da iki şerefeli bir minare yapılmıştır.

Yenimescit Köyü Camii

Günümüzde Apa kasabasının bir mahallesi olan Yenimescit’teki cami ahşap köşk minareye sahiptir ve 1910 yılında inşa edilmiştir. Kubbesi 1943 yılında Antepli Müslim Gökçek tarafından çeşitli motiflerle bezenmiştir. Caminin duvarları kerpiç olup üzeri sıvalıdır. Üstü çinko ile örtülmüştür. Köye ikinci bir cami yapıldığından bu cami ibadet dışı kalmıştır.

Şeyh Hocentî Türbesi

Bu yapı, Alibeyhüyüğü kasabasının civarında bugün Kuzören (Kuzviran) yaylası olarak bilinen mevkide Karamanoğulları zamanında Timur ile birlikte buraya Hocent diyarından gelen Şeyh Hocantî’nin çatısı yıkılmış, dört duvarı kalmış türbesidir.

VII. EKONOMİ VE SANAYİ

Çumra ekonomisinin temeli tarıma dayanır. 1950’li yıllarda traktörün gelmesi ile birlikte büyük bir tarımsal atılım gerçekleştiren Çumra, günümüzde modern tarım tekniklerinin uygulandığı, özellikle ilçe merkezinde büyük oranda sulu tarımın yapıldığı önemli bir yerleşim yeridir.

Yaklaşık on dört bin ailenin tarım ve hayvancılık ile uğraştığı Çumra bölgesinde ekilebilir tarım alanlarının toplamı 122.250 hektardır. Bunun 80.000 hektarı sulanabilir tarım arazisi, 42.225 hektarı da kuru tarım arazisidir. Çumra bölgesindeki meraların toplamı 39.558 hektar, orman alanlarının toplamı da 3.750 hektardır. Çumra bölgesinde ekili alanların yüzde 52,60’ında buğday, yüzde 13,15’inde şekerpancarı, yüzde 8,33’ünde arpa, yüzde 7,01’inde fasulye, yüzde 2,63’ünde de mısır üretimi yapılmaktadır.

Çumra bölgesinde hayvancılık da önemli bir geçim kaynağıdır. 2009 yılı verilerine göre Çumra ve köylerinde toplam 34.252 baş sığır, 82.192 baş koyun, 1.500 baş keçi bulunmaktadır. 5.000 civarında da arı kovanı mevcuttur. Çumra bölgesinin yıllık süt üretimi 61.500 ton, et üretimi de 1.200 tondur. Yıllık yumurta üretimi de 300.000.000 adettir.

Çumra ilçesinde on dokuz tarımsal kalkınma kooperatifi, yirmi sekiz tarımsal sulama kooperatifi mevcuttur. İlçede faaliyet gösteren tarımsal sulama kooperatiflerine ait 960 sulama kuyusu bulunmaktadır. Çumra’da Çumra Sulama Birliği ve Ova Sulama Birliği adıyla faaliyet gösteren iki sulama birliği bulunmaktadır. Ayrıca tarımsal birlikler olarak Çumra Süt Üreticileri Birliği, Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Çumra Şubesi ve Çumra Patates Üreticileri Birliği bulunmaktadır.

Nüfusunun çoğunun geçim kaynağını teşkil eden tarım, yanında tarıma dayalı endüstri tesislerini de getirmiş ve Çumra Şeker Entegre Tesislerinin kurulması ile birlikte Çumra sanayi alanında da hamle yapmıştır. Konya, Türkiye’de nasıl tarımsal üretimin merkezi konumunda ise Çumra da Konya bölgesinin en önemli tarımsal potansiyellerinden biridir. Çumra ilçe merkezi ve köyleri; şekerpancarı, fasulye, nohut, mısır, kavun, karpuz ile diğer sebze ve meyveler gibi suya daha çok ihtiyaç duyan ürünlerin yanında buğday, arpa, yulaf, mercimek gibi ürünlerde de en yüksek rekolteye sahip ilçelerdendir. Özellikle Çumra kavunu dünya çapında meşhurdur.

Çumra’da son yıllarda lale soğanı üretimi de yaygınlaşmış olup büyük bir pazar oluşturma yolundadır. Özellikle Küçükköy ve civarındaki rengârenk lale üretim alanları Konyalıların ilgisini çekmektedir.

Çumra yöresinde tarımsal faaliyetlere hayat veren memba şüphesiz ki Çarşamba Çayı’dır. Bozkır-Çumra-Konya hattını eski çağlardan beri sulayan Çarşamba, Çatalhöyük gibi bir medeniyetin oluşmasına da zemin hazırlamıştır.

Çumra Şeker Entegre Tesisleri

Bakanlar Kurulu’nun 02.07.1999 Tarih ve 99/13098 Sayılı Kararı ile kuruluş izni verilen Çumra Şeker Entegre Tesislerinin temeli, 27 Eylül 2003 tarihinde atılmıştır. Çumra ilçesinde V. derece tarım arazisi üzerinde yaklaşık 2.600.000 m² alanda kurulan fabrikanın pancar işleme kapasitesi 16.500 ton/gün’dür. Çumra Şeker Entegre Tesisleri, Konya Şeker’in üretici, yönetici ve çalışanlarının olağanüstü gayret, dayanışma ve performansları sonucu bir yıl gibi kısa bir sürede tamamlanarak 24 Eylül 2004 tarihinde hizmete açılmıştır. Şeker pancarı cenneti olan Türkiye’de ve iklimsel uygunluğu açısından pancarın da en kalitelisinin yetiştirildiği yerlerden biri olan Çumra’da kurulan Çumra Şeker Entegre Tesislerinin makine ve teçhizatının tamamı Avrupa’nın en yeni teknoloji ve otomasyon sistemlerinden seçilmiştir. Çumra Şeker Entegre Tesislerinin birçok özelliği vardır:

Günlük nominal pancar işleme kapasitesi 16.500 ton/gün olan tesis, Türkiye’nin en büyük üretim kapasitesine sahip şeker fabrikasıdır. Pancar üreticisinin kendi öz kaynaklarıyla hayata geçirdiği, dünyada bir takvim yılında inşası tamamlanan ilk ve tek şeker fabrikasıdır. Dünyada pancar şekeri üretiminde kullanılan en son teknolojinin uygulandığı en modern fabrikadır. Tesis, 10 bin noktadan bilgi alarak bilgisayarlı otomasyon sistemi ile idare edilmektedir. Yirmi kilometre yarıçaplı alandan hammaddesini temin edebilen, dünyanın tek şeker fabrikasıdır. Kuru sistem ile pancarı işletmeye alan ve günde 2 bin 500 ton şeker üretebilen tek tesistir. Tesis, enerji maliyetini asgariye indiren en modern akışkan yataklı kazana sahip tek şeker fabrikasıdır. Türkiye’nin, şeker pancarından sıvı şeker üreten ilk tesisidir. Çevrecilik değerleri açısından, yılda 4,5 milyon fidan üreten sektörün tek ve en çevreci fabrikasıdır. En modern arıtma tesislerine sahip tek şeker fabrikasıdır. 80.000 tonluk, otomatik nem ve sıcaklık kontrolü sayesinde ürün kalitesini uzun süre muhafaza edebilecek iki dikey şeker silosuna sahip ilk ve tek şeker fabrikasıdır. Bu fabrikada, şeker sektörü ile ilgili teknoloji en iyi hangi ülkede üretilmişse, orijinalinden ve en ucuz maliyetle alınmıştır. Özet olarak söylemek gerekirse Çumra Şeker Entegre Tesisleri ile Çumra’da en iyilerden en iyi şartlarda dünya karması bir tesis kurulmuştur.

Şeker Fabrikası, Sıvı Şeker Tesisi ve diğer şekerli mamulleri üreten ilave tesisleri ve Biyoetanol Fabrikası ile birlikte toplam 340 milyon $ yatırım maliyetine sahip olan Çumra Şeker Entegre Tesisleri, yılda 280.000 ton kristal şeker, 10.000 ton küp şeker, 140.000 ton sıvı şeker, 2.000 ton çikolata, 2.160 ton sert şeker, 84 milyon litre biyoetanol, 70.000 ton melas, 360.000 ton karma yem üretebilmektedir. Çumra Şeker Fabrikası; 16.03.2006 tarihinde TÜV NORD, TÜV Teknik Kontrol ve Belgelendirme Anonim Şirketi’nden ISO 9001-2000 (Kalite Yönetim Sistemi) ve ISO-22000 Gıda Güvenlik Sistemi sertifikalarını almıştır. Çumra Şeker Entegre Tesislerinin bölge ve Türkiye ekonomisine önemli katkılar sağlamıştır.

Çumra Şeker Entegre Tesisleri, şu fabrika ve birimleri bünyesinde bulundurmaktadır:

Şeker, Sıvı Şeker, Arı Yemi Şurubu, Sert Şeker, Fondan Şeker, Çikolata, Şekerli Mamuller, Küp Şeker, Paketli Şekerler, Kandis Şeker, Biyoetanol, Buharlı Küspe Kurutma, Çumra Yem Üretim, Tarımsal Ar-Ge, Fidan Üretim Merkezi ve seralar.

Çumra Gülab Salça Fabrikası

Gülab Gıda ve Zirai Ürünler Sanayi Anonim Şirketi bünyesinde, 13 Haziran 1996 tarihinde temeli atılan fabrika 8 Ağustos 1997 tarihinde üretime başlamıştır. Fabrika, 20.000 metrekarelik alan üzerinde 4.200 metrekare kapalı alana sahiptir. Bir yıl gibi kısa bir sürede Konya’nın Çumra ilçesinde yapılan ve İç Anadolu Bölgesi’nin ilk ve tek salça fabrikasıdır. Fabrika, günlük 500 ton domates işleme kapasitesine sahiptir. Fabrikada salçanın yanında reçel, bal, kornişon turşusu, yoğunlaştırılmış sos da imal edilmektedir. Ürettiği mamullerin 2/3’ünü yurt dışına ihraç eden fabrika, Türkiye’nin her köşesine ürünlerini ulaştırmaktadır.

Çumra Işıklar Ambalaj Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi

Işıklar Holding bünyesinde olan fabrika, Aralık 1981 yılında Çumra Kâğıt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi olarak kuruldu. Haziran 1994 yılında hisse senetlerinin %10,72 sini halka arz ederek İMKB’de işlem görmeye başlayan kuruluş, Ağustos 1998 yılında “Baksan” ve “Eltaş Kraft Torba” şirketleri ile birleşerek Işıklar Ambalaj Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi unvanını aldı. 140.000.000 TL ödenmiş sermayeli şirket, kayıtlı sermaye sistemi içinde 200.000.000 TL kayıtlı sermaye tavanıyla faaliyet göstermektedir. 160 milyon torba/yıl kapasiteli ve W&H makine parkına sahip olan Çumra Işıklar Ambalaj, üretim faaliyetlerini 300 milyon adet/yıl özellikli torba üretim kapasitesinde sürdürmektedir.

Çumra Işıklar Ambalaj Sanayi, ABD ve AB ülkeleri başta olmak üzere Rusya, Hindistan ve Türk Cumhuriyetleri gibi altmış ülkeye ihracat yapmaktadır.

Çumra Patates ve Zirai Ürünleri Değerlendirme Sanayi Anonim Şirketi (ÇUMPAŞ)

1978 yılında 48.000 ton/yıl kapasiteli yem fabrikası olarak kurulmuştur. Ancak tesis günümüzde Konya Şeker’e bağlı olarak Dana Kreşi veya Dana Bank adı ile hayvan besleme alanında faaliyet göstermektedir. 2006-2007 döneminde hayvan kreşinde kapasite artırımına gidilerek 250 sağmal, 250 genç hayvan olmak üzere toplam 500 baş hayvan kapasitesine ulaşılmıştır. Böylelikle toplamda 500 genç hayvan ve 500 sağmal inek olmak üzere toplam 1.000 baş hayvan kapasitesine ulaşılmıştır.

Kreşte hayvanı bulunan çiftçiler internet aracılığı ile kendilerine ait hayvanların bilgilerine anında ulaşabilmekte ve hayvanları ile ilgili hesaplarını görebilmektedir.

Çumra’daki sanayi kuruluşları içerisinde Çumra Belediyesinin inşa ettiği işletmeler de bulunmaktadır. 2001 yılında Çumra Belediyesi tarafından yapılan yüz büyükbaş kapasiteli mezbaha ile 2007 yılında üretime geçen Çumra Belediyesi Andezit Fabrikası bunlardan birkaçıdır. Aynı şekilde 2009 yılında yapılan Çumra Belediyesi Kilitli Taş Fabrikası, günlük 15 bin adet kilitli taş üretmektedir. Aynı şekilde 2010 yılında üretime geçen Çumra Belediyesi Beton Santrali de Çumra bölgesinin ihtiyacını karşılayacak kapasiteye sahiptir.

Çumra ve havalisinde irili ufaklı un değirmenleri, un fabrikaları da yılın on iki ayı üretim yapmaktadır. Çumra gelişen ekonomisi ve üretici nüfusunun yoğunluğu ile Konya’nın yıldız ilçelerindendir. Tarım alanında da Türkiye’nin önemli merkezlerinden kabul edilmektedir.